Các Giải Nobel không bắt buộc phải được trao hàng năm, nhưng ít nhất phải được trao một lần cho mỗi 5 năm. Giải, một khi đã trao rồi, không bao giờ bị tước. Giải Nobel được trao cho tối đa 3 người mỗi năm.

Nguyện vọng của Nobel

Giải Nobel lập nên theo nguyện vọng cuối cùng của Alfred Nobel, một nhà hóa học, nhà công nghiệp học và người phát minh ra thuốc nổ của Thụy Điển. Alfred Nobel đã viết nhiều bản di chúc trong cuộc đời của mình. Bản cuối cùng viết vào ngày 27 tháng 11 năm 1895, một năm trước khi ông mất. Ông kí tên trong một quán bar ở Paris. Ông đã thấy tổn thương vì phát minh thuốc nổ của ông được sử dụng cho mục đích dã man và ông muốn giải thưởng của ông phục vụ cho nhân loại. Có giả thuyết cho rằng, động lực thúc đẩy là do ông đọc cáo phó về sự chết non của chính ông, do một nhà báo Pháp viết, là người đã nhầm Alfred với Ludvid, người anh của Alfred, khi Ludvid mất, và như thế bài báo đã chê trách Alfred là “thần chết”. Vì thế trong bản di chúc, Alfred đã dành 94% trị giá tài sản (khoảng 2 000 000 bảng Anh) và lấy lãi hàng năm để lập nên 5 Giải Nobel (Vật lý, Hóa học, Sinh lý học hay Y học, Văn học và Hòa bình) cho “những ai, trong những năm trước khi giải được trao đó, đã đưa đến những lợi ích nhất cho con người”.

Ông tuyên bố : Tất cả tài sản còn lại của tôi được thực hiện như sau đây :

Số tiền vốn sẽ được người thực hiện di chúc đầu tư vào các nguồn an toàn và lập nên quỹ, và lợi nhuận nói trên được chia thành các giải thưởng cho những ai trong những năm trước khi nhận giải đã phục vụ tốt cho nhân loại. Lợi nhuận nói trên được chia ra làm 5 giải thưởng bằng nhau, chia ra như sau một phần cho người có phát hiện hay phát minh quan trọng nhất trong lĩnh vực Vật lý, một phần cho người có phát hiện và phát triển quan trọng nhất trong Hóa học, một phần cho người có phát hiện quan trọng nhất trong lĩnh vực Sinh lý học hay Y học, một phần cho người đã sáng tạo ra trong lĩnh vực Văn chương tác phẩm nổi bật nhất với khuynh hướng lý tưởng hóa, và một phần cho người đã đóng góp nhiều nhất hay tốt nhất nhất cho tình anh em giữa các dân tộc, cho sự xóa bỏ hay giảm thiểu quân đội thường trực và cho sự giữ gìn và tăng tình hữu nghị giữa các nước.

Giải thưởng cho Vật lý và Hóa học sẽ do Viện Hàn lâm Thụy Điển trao tặng, cho Sinh lý học hay Y học do Viện Caroline ở Stockholm, cho Văn chương do Viện Hàn lâm Stockholm và cho người đóng góp vì hòa bình do Ủy ban 5 người được Quốc hội Na Uy bầu. Trong di chúc của tôi có nói rõ ràng rằng, giải được trao không phân biệt quốc gia của người nhận, vì thế người xứng đáng nhận giải nhất sẽ nhận giải, dù cho người đó có là người Scandinavi hay không.

Do chưa hoàn tất và vì các trở ngại khác, phải đến 5 năm sau khi ông mất, Quỹ tài trợ Nobel mới ra đời và Giải Nobel đầu tiên được trao năm 1901.

Theo Wikipedia