Ngay sau khi Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định nước này sẽ không bao giờ chế tạo vũ khí hạt nhân, đêm qua giờ Việt Nam, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Barack Obama có thể sẽ gặp Tổng thống Iran tại thành phố New York trong tuần tới, bên lề khóa họp chung của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Nếu cuộc gặp diễn ra thì đây là cuộc đối thoại đầu tiên giữa một nhà lãnh đạo Mỹ với một nguyên thủ Iran kể từ năm 1977. Theo giới phân tích, động thái trên đem lại hy vọng về khả năng xích lại gần nhau giữa hai nước vốn được xem là thù địch này.

Tổng thống Iran Rouhani. (Ảnh: Reuters)

Mỹ đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran kể từ năm 1979, sau vụ sinh viên Iran bắt cóc 63 con tin tại Sứ quán Mỹ ở Tehran. Kể từ đó, mối quan hệ hai nước đã không ngừng xấu đi.

Việc Mỹ và phương Tây liên tiếp trừng phạt Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này đã diễn ra mạnh mẽ thời gian qua mà đỉnh điểm là quyết định của Liên minh Châu Âu cấm vận dầu mỏ đối với Iran hồi năm 2012 càng khiến quan hệ giữa Tehran và phương Tây thêm nghiêm trọng.

Kể từ sau khi Tổng thống Hassan Rouhani lên nắm quyền vào tháng 6/2013, quan hệ Iran và Mỹ đã có những bước khởi sắc nhất định. Theo giới chuyên môn, cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền của kênh truyền hình NBC News (Mỹ) được thực hiện chỉ vài ngày trước khi ông Rouhani tới New York, để tham dự khóa họp thứ 68 của Đại Hội đồng Liên hiệp quốc khai mạc vào ngày 17/9 là một bằng chứng cho thấy điều đó. Bởi, ông tuyên bố: "Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng tôi sẽ không bao giờ phát triển các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, trong đó có vũ khí hạt nhân."

Các chuyên gia cũng đánh giá những diễn biến trên cho thấy chính phủ Iran dưới thời ông Rouhani xem trọng việc tìm kiếm hòa giải với Mỹ nói riêng và phương Tây nói chung để giải cứu nền kinh tế vốn đang chịu nhiều sức ép từ những biện pháp trừng phạt.

Về phần mình, trong cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình ABC cuối tuần trước, Tổng thống Obama cho rằng ông hoan nghênh một tín hiệu ngoại giao trong mối quan hệ Mỹ và Iran.

Trong khi vào ngày 19/9, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney nhấn mạnh, khả năng diễn ra một cuộc gặp trực tiếp giữa các nhà lãnh đạo Iran và Mỹ không chỉ “có thể” mà là “luôn luôn có thể” song chỉ với điều kiện Iran nghiêm túc trong việc từ bỏ chương trình phát triển vũ khí hạt nhân và tôn trọng các cam kết quốc tế đã đưa ra.

Với những gì đang diễn ra, giới phân tích cho rằng đang dần xuất hiện một cách tiếp cận mới trong mối quan hệ giữa Iran và Mỹ.

Minh Thanh