Tính đến nay, sân bay Haneda đã tồn tại 80 năm. Trong khoảng thời gian đó, nó đã thay đổi rất nhiều theo từng giai đoạn chính trị, kinh tế của nước Nhật.

Haneda nằm trong khu vực vịnh Tokyo ngày nay. Vào thời Edo, nơi đây có nguồn hải sản dồi dào và là điểm đánh bắt tôm cá nhộn nhịp của ngư dân để cung cấp cho kinh thành.

Vùng biển của Haneda ngày xưa được gọi là Towasa. Khoảng đầu thế kỉ XX, vùng biển này là nơi tham quan, tắm biển yêu thích của đông đảo dân chúng vào dịp hè. Năm 1931, một sân bay được thành lập tại đây và được lấy tên theo vùng đất này, tức Sân bay Haneda. Nó là sân bay dân dụng có qui mô lớn nhất của Nhật Bản vào thời điểm xuất hiện. Trong suốt những năm 1930, sân bay Haneda là nơi xuất phát của các chuyến bay nội địa và cả những chuyến bay chở giới chức quân sự đến miền Bắc Trung Quốc.

Sân bay Haneda, năm 1937

Trong giai đoạn Chiến tranh Thế giới thứ II, sân bay Haneda trở thành sân bay quân sự. Đến năm 1945, chiến tranh kết thúc, quân đội Nhật bại trận. Theo hiệp ước Postdam, Nhật Bản không được phép thành lập quân đội, lực lượng Mỹ đồn trú tại Nhật và chiếm đóng sân bay Haneda. Sân bay được đổi tên thành Căn cứ Không quân Haneda sử dụng cho mục đích quân sự trong suốt 6 năm sau đó.

Đến năm 1951, hãng Hàng không Nhật Bản, JAL bắt đầu đưa vào hoạt động các chuyến bay chở khách nội địa đầu tiên của hãng tại Haneda. Vào năm 1952, quân đội Mỹ trao trả một phần căn cứ không quân Haneda cho chính quyền Nhật Bản. Đến năm 1958, toàn bộ căn cứ được hoàn lại cho chủ cũ. Sau nhiều năm hoạt động, Haneda vẫn không có ga hành khách. Đến năm 1955, ga hành khách đầu tiên của sân bay được khánh thành với diện tích 24.000 m².

Thập niên 1960, ngành Hàng không của Nhật Bản bùng nổ theo sau việc chính phủ dỡ bỏ các qui định đi lại khắc khe đối với dân chúng. Sân bay Haneda bắt đầu trở nên quá tải. Một đường băng và một ga hành khách mới được xây dựng và đưa vào hoạt động năm 1970.

Cùng với việc phát triển cơ sở hạ tầng của sân bay, các hãng hàng không nội địa cũng chú trọng đến chất lượng phục vụ hành khách. Từ năm 1963, bên cạnh các chuyến bay trong nước, Haneda bắt đầu mở rộng các chuyến bay quốc tế.

Lượng hành khách nội địa sử dụng các chuyến bay quốc tế từ Haneda cũng tăng mạnh vào những năm 1970. Đây cũng là thời điểm hãng Hàng không Nhật Bản đưa vào hoạt động loại máy bay dân dụng cỡ lớn. Năm 1972, có 1 triệu lượt người Nhật sử dụng dịch vụ hàng không để đi du lịch nước ngoài. Tuy nhu cầu đi lại của người dân ngày càng lớn nhưng chính phủ vẫn không có kế hoạch mở rộng thêm sân bay Haneda vì rất tốn kém và bị cản trở bởi vấn đề kỹ thuật liên quan đến vịnh Tokyo.

Đội ngũ tiếp viên hàng không phục vụ trong sân bay Haneda năm 1952

Sau một thời gian dài phục vụ nhu cầu vận chuyển trong nước và một vài chuyến bay đến các thành phố trong khu vực châu Á, năm 2010, sân bay Haneda bắt đầu khôi phục vai trò là cảng hàng không quốc tế khi đưa vào hoạt động ga hành khách thứ 3 và đường băng mới số 4.
Giai đoạn nửa sau thập niên 1970, nhà ga Haneda phải giải quyết một lượng hành khách khổng lồ mỗi ngày, sân bay bắt đầu trở nên quá tải dù một đường băng và một ga hành khách mới đã được đưa vào hoạt động năm 1970.

Đường băng D nằm trên biển

Trước áp lực tiếp tục mở rộng Haneda, cuối cùng, chính phủ cũng chấp thuận đề án của Bộ Giao thông Nhật Bản về việc xây dựng một đường băng mới nằm trên biển ở phía Nam sân bay. Trước đó, đề án này bị bác bỏ vì chính phủ cho rằng, nó không khả thi và quá tốn kém.

Theo kế hoạch, đường băng số 4 được thiết kế để tăng công suất hoạt động của sân bay Haneda từ 328.000 chuyến bay mỗi năm hiện nay lên trên 400.000 chuyến bay trong thời gian tới. Cùng với sự gia tăng công suất này, nhiều lộ trình bay quốc tế mới cũng sẽ được triển khai ngay trong tháng 3/2011.
Có thể nói, vào thời điểm hiện nay, Haneda – sân bay lớn thứ 2 của Tokyo – đang một lần nữa khẳng định vai trò là sân bay quốc tế tầm cỡ và góp phần nâng vị thế của thủ đô Tokyo trở thành một trong những trung tâm hàng không quan trọng của châu Á.

Thanh Tâm