Trong năm 2012, Bộ Tài chính đặt mục tiêu thực hiện kê khai thuế điện tử cho 200 ngàn doanh nghiệp. Còn trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long sẽ có 200 doanh nghiệp sử dụng dịch vụ này. Khai thuế điện tử được xem là giải pháp nhằm giúp doanh nghiệp giảm chi phí nhân lực, thời gian, tiền bạc trong bối cảnh kinh tế suy thoái như hiện hay. Khai thuế điện tử còn nhằm giảm tiếp xúc trực tiếp giữa  doanh nghiệp với nhân viên thuế, từ đó hạn chế tiêu cực. Tuy nhiên, để khai thuế điện tử thật sự hiệu quả cần phải  nỗ lực nhiều hơn từ phía cơ quan thuế và cả doanh nghiệp.

Cho đến nay, việc nộp tờ khai thuế phải do doanh nghiệp trực tiếp đến cơ quan thuế. Thời gian nộp tờ khai phải kết thúc trước ngày 20 hàng tháng. Đối với các địa phương có số lượng doanh nghiệp nhiều thì việc nộp tờ khai thuế là một thủ tục mất nhiều thời gian. Do vậy, từ năm 2007 Chính phủ có nghị định về giao dịch điện tử trong hoạt động tài chính. Tuy nhiên, mãi đến năm 2010, Bộ tài chính mới có hướng dẫn giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế. Và đến năm 2012 này, hệ thống khai thuế điện tử mới triển khai thực hiện trong cả nước. Việc khai thuế điện tử giúp doanh nghiệp tiết giảm được nhiều loại chi phí. So với kê khai thuế thủ công, mỗi năm, doanh nghiệp phải đến cơ quan thuế tối thiểu 12 lần. Đó là chưa kể nếu kê khai bị nhầm hoặc bị sai sót thì lại phải làm lại từ đầu thì số lần đi tới cơ quan thuế còn nhiều hơn nữa. Do vậy, khai thuế qua mạng Internet doanh nghiệp có thể thực hiện bất cứ thời gian nào trong ngày chỉ cần click chuột máy tính.

Tính đến hết tháng 6 vừa qua cả nước có khoảng 118 ngàn doanh nghiệp thực hiện khai thuế điện tử. Riêng tỉnh Vĩnh Long đến tháng 9 tới đây mới có 132 doanh nghiệp đầu tiên thực hiện. Tuy nhiên, trước đây đã có 10 doanh nghiệp tiên phong trong tỉnh tiên phong ứng dụng phương pháp khai thuế tiên tiến này. Ngân hàng phương Tây chi nhánh Vĩnh Long là doanh nghiệp đầu tiên của thành phố Vĩnh Long nộp tờ khai thuế qua mạng của Tổng cục thuế.

Song, do hạ tầng công nghệ thông tin ở nhiều địa phương còn yếu, nên việc khai thuế điện tử hiện chỉ mới thực hiện trên địa bàn thành phố Vĩnh Long. Đã có 30 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Vĩnh Long kích hoạt chương trình khai thuế điện tử trong tháng 8 này. Hiện nay cả nước có nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ chữ ký số để khai thuế điện tử, như: VNPT, Vietel, Nacencomm, Bakv. Hầu hết các doanh nghiệp có nhiều gói dịch vụ với thời hạn từ 1 – 3 năm. Trong đó gói 3 năm được nhiều doanh nghiệp sử dụng với chi phí hơn 2,7 triệu đồng.

Một nội dung quan trọng khi khai thuế điện tử là tính bảo mật. Theo đó, giám đốc doanh nghiệp hoặc kế toán trưởng làm nhiệm vụ khai thuế là người có trách nhiệm cao nhất. Tuy nhiên, nhiều giám đốc doanh nghiệp ủy quyền cho kế toán viên phụ trách khai thuế sử dụng chữ ký số. Đó là với những doanh nghiệp có qui mô tương đối lớn, phạm vi hoạt động rộng, giám đốc thường đi công tác xa. Đối với Công ty cổ phần thương mại Sabeco Sông Tiền từ khi sử dụng khai thuế điện tử đã chủ động hơn trong việc nộp tờ khai. Ngoài ra còn tiết kiệm chi phí văn phòng với khoảng 400 tờ giấy A4 hàng tháng.

Tuy nhiên, do đặc thù đội ngũ nhân viên kế toán của đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa rất yếu cả về chuyên môn lẫn trình độ tin học phổ thông, nên chưa quen với dịch vụ kê khai thuế điện tử này. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa thuê người làm dịch vụ kế toán để giảm chi phí. Song, đối với các doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu thì dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng để khai thuế điện tử được nhiều doanh nghiệp ứng dụng từ rất sớm. Như tại DNTN Vĩnh Nghiệp, ngoài thu mua và đóng vỉ trứng gà tiêu thụ nội địa thì sản phẩm trứng vịt muối xuất khẩu là mặt hàng chiếm doanh số lớn. vị vậy, doanh nghiệp đã chủ động thực hiện khai thuế điện tử ngay từ tháng 5 – 2012.

Đến năm 2012 này khai thuế điện tử được triển khai trên cả nước. Là một trong những nội dung mới nên cần nhiều hơn việc tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp. Sắp tới, Luật Quản lý thuế sửa đổi sẽ quy định theo hướng đã là doanh nghiệp thì phải thực hiện sổ sách kế toán đầy đủ, thực hiện quan hệ với cơ quan quản lý thuế trên cơ sở công nghệ thông tin. Đây sẽ là những bước đi ban đầu quan trọng và tất yếu tiến tới thực hiện chính phủ điện tử, lĩnh vực mà VN đang có nhiều tiến bộ khi từ vị trí thứ 90 trên thế giới năm 2010 lên vị trí thứ 83 năm nay và đứng thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á.

Quốc Dũng