Mô hình quy trình này dựa trên sự tương tác bề mặt được biết như là hiện tượng trễ góc tiếp xúc (góc tiếp xúc di chuyển), bỏ qua trở ngại tiêu biểu là chuyển động của các vật rắn. Thí dụ các giọt nước mưa bám vào các ô kính cửa sổ nhờ hiện tượng trễ góc tiếp xúc. Trong thời điểm mỏ chim nuốt thức ăn, hai cạnh mỏ chim khi mở tạo thành một góc hình học, kết hợp với hiện tượng trễ góc tiếp xúc có được do thay đổi độ mở rộng của 2 cạnh mỏ sẽ giúp đẩy những giọt nước đi lên phía trên.

Vì mỏ chim như cây kéo mở rộng và kẹp lại, mỗi cử động như thế sẽ đẩy giọt nước từng bước một tới gần với miệng chim hơn. Rõ ràng khi mỏ chim khép lại, đầu giọt nước tiến lên hướng về phía miệng trong khi đuôi giọt nước đẩy (dịch chuyển) lên phía trên, gần với miệng hơn.

Như những bậc thang trên sàn diễn thời trang, giọt nước di chuyển dọc theo chiếc mỏ với tốc độ khoảng 1 mét mỗi giây.

Quy trình này được các tác giả gọi là “bánh xe mao dẫn” (“capillary ratchet”), hiệu quả phụ thuộc vào hình dạng của mỏ chim: dài, mảnh là những yếu tố thích hợp nhất cho phương thức nuốt thức ăn nhờ nước. Điểm đáng chú ý của nghiên cứu này đó chính là cơ chế mở và đóng của góc hình thành bởi hai cạnh mỏ chim: “Thay đổi góc khép một vài độ có thể làm tốc độ di chuyển của giọt nước nhanh hơn hay chậm đi tới 10 lần”, Quere cho biết.

“Bánh xe mao dẫn” cũng phụ thuộc lớn vào trạng thái ẩm ướt của mỏ chim – tức khuynh hướng mà các giọt nước xâu thành chuỗi hoặc mức độ dấp nước trải đều khắp bề mặt mỏ chim hay không. Dầu mỡ được coi là “ẩm ướt” (nhớt) hơn nước nên nếu mỏ chim ướt đẫm dầu từ những vết dầu loang sẽ khiến chúng không thực hiện được khả năng nuốt thức ăn.