Bệnh cúm A (H5N1) –  hay còn gọi là cúm gia cầm là một loại dịch bệnh nguy hiểm, không chỉ làm chết gia cầm hàng loạt; mà còn gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người;  đặc biệt là tỷ lệ tử vong của bệnh này rất cao. Thời gian gần đây, bệnh này đã xuất hiện trở lại ở một số tỉnh thành trên cả nước và đã có trường hợp tử vong . Hiện bệnh cúm H5N1  đang có nguy cơ lan rộng. Do vậy cần phải có những biện pháp ngăn chặn và phòng ngừa kịp thời, không để dịch bệnh này phát triển trên diện rộng.

          Sau một thời gian tạm lắng, gần đây, bệnh cúm H5N1 trên gia cầm đã bộc phát trở lại, khiến cho nhiều hộ chăn nuôi và người dân hết sức lo lắng trước nguy cơ lan rộng của dịch bệnh nguy hiểm này.

         Hiện nay , dịch cúm H5N1 đã xuất hiện ở 12 tỉnh thành trên cả nước, trong đó ở ĐBSCL có 2 tỉnh  là Sóc trăng và Kiên giang có dịch bệnh chưa qua 21 ngày. Theo đánh giá của ngành chức năng, khả năng lay lan của bệnh cúm H5N1  có thể xảy ra thành dịch trên diện rộng, do thời tiết hiện khá thuận lợi , cùng với sự sự chủ quan, lơ là của không ít người dân. 

        Tại tỉnh Vĩnh Long , từ cuối năm 2011, số lượng gia cầm nuôi trong dân  tăng mạnh,  tổng đàn đã lên gần 5 triệu 800 ngàn con, chưa kể số vịt chạy đồng. Tuy nhiên  phần lớn vẫn chăn nuôi  ở qui mô nhỏ lẻ, hộ gia đình . Hiện nay,  trên địa bàn  tỉnh tuy chưa xuất hiện bệnh cúm gia cầm H5N1; nhưng theo ngành thú y thì  mầm bệnh vẫn  lưu cữu trong môi trường và ngay trên vật nuôi. Vì thế , nguy cơ dịch bệnh  có thể xảy ra  bất cứ lúc nào, nếu như  ý thức của người dân chưa tốt và công tác phòng ngừa không được thực hiện  đúng mức. 

           Các nhà chuyên môn cho biết , bệnh cúm H5N1 đang xuất hiện có vi-rút độc lực mạnh,  có tính biến dạng và có thể kết hợp với  các loại  vi-rút  khác sinh ra đại dịch . Chúng lây qua 2 đường hô hấp và tiêu hóa; khi xâm nhập vào gia cầm, vi-rút nhân lên rất nhanh và xuất  hiện rất nhiều trong tuyến nước bọt , dịch tiết đường hô hấp và phân. Cho nên khi gia cầm bị  bệnh, thải  các chất này ra bên ngoài sẽ truyền bệnh sang con vật khác , vì thế bệnh lây lan rất nhanh. Vì vậy chỉ cần  một vài con gia cầm  bị mắc bệnh, thì  đàn  gia cầm sẽ mau chóng bị  lây truyền bệnh. 

          Theo nhận định của Cục thú y thì hiện nay dịch cúm trên gia cầm tiếp tục phát triển và có nguy cơ bùng phát thành dịch ở nhiều địa phương nếu như không biện pháp phòng ngừa tốt. Quan trọng hơn là nguy cơ lây truyền vi-rút cúm A(H5N1) từ gia cầm sang người tại các nơi đang có dịch bệnh là rất lớn. Cụ thể là bệnh cúm gia cầm tuy mới xuất hiện trở lại trong vòng hơn 2 tháng nay ở một số tỉnh thành , đã có  2 ca tử vong do nhiễm vi-rút cúm A (H5N1).

         Chăn nuôi gia cầm đang phát riển mạnh, nhất là nuôi thủy cầm theo hình thức chạy đồng đang được nông dân thực hiện rộng rãi. Hiện tượng chủng vi-rút trên gia cầm biến đổi, kháng vacxin ;  gây nguy  cơ  bộc phát  dịch bệnh nếu không có biện pháp ngăn ngừa tốt . Đáng cảnh báo là vi-rút này còn tồn tại trên cả đàn thủy cầm nhưng lại không biểu hiện bệnh. 

         Một vấn đề khác cần quan tâm là việc mua bán  gia cầm  và tiêu dùng thịt gia cầm của của người dân còn rất chủ quan, lơ là yêu cầu kiểm dịch. Hiện gia cầm sống vẫn thường được bán trôi nổi  ở các chợ , nhất là ở vùng thôn quê; thậm chí  có nơi còn buôn bán chung với  các hàng thịt tươi sống khác, chưa có sự kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm của ngành chức năng. Số người mua gia cầm chưa rõ nguồn gốc và không qua kiểm dịch  đem về làm thực phẩm  vẫn còn phổ biến. 

         Thực tế này làm cho việc kiểm soát dịch bệnh trên đàn gia cầm gặp nhiều khó khăn. Trong thời điểm nầy, công tác giám sát , theo dõi sự phát triển của dịch bệnh cúm H5N1  trên gia cầm và cả trên người  đòi hỏi  phải  được quan tâm đúng mức và thực hiện thường xuyên , để chủ động phòng chống dịch bệnh. 

         Trước nguy cơ dịch cúm gia cầm lan rộng và vi-rút cúm A(H5N1) độc lực cao đe dọa tính mạng con người ; các địa phương không nên chủ quan, mà cần tăng cường ngay các biện pháp phòng chống . Không chỉ với dịch cúm gia cầm mà cần đối phó tất cả các bệnh  trên vật nuôi  khác có liên quan, như tụ huyết trùng, dịch tả, bệnh lở mồm long móng, dịch tai xanh …Tăng cường công tác tuyên truyền về tình hình dịch bệnh  và các biện pháp phòng chống đến người chăn nuôi và người tiêu dùng . Riêng đối với người chăn nuôi  phải có trách nhiệm tiêm phòng đủ liều trên đàn vật nuôi của mình. Khi phát hiện có dấu hiệu dịch bệnh xảy ra, gia cầm bị bệnh và chết hàng loạt thì phải báo ngay với cơ quan thú y địa phương  để kịp thời ngăn chặn , dập dịch ngay không  để phát tán ra diện rộng. 

          Hiện trên cả nước, nhất là ở các tỉnh thành vùng ĐBSCL,  do số lượng chăn nuôi gia cầm khá lớn,  nên nguy cơ bùng phát bệnh cúm H5N1 là rất cao. Do đó các địa phương cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng chống cúm gia cầm hiệu quả, không chủ quan với dịch bệnh nguy hiểm này , bởi nếu dịch cúm gia cầm bùng phát trên diện rộng thì không chỉ bị thiệt hại về kinh tế , ngành chăn nuôi  bị  trì trệ;  mà dịch bệnh còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người dân . Ngoài ra , nếu không áp dụng ngay các biện pháp quyết liệt phòng chống, để cho dịch cúm gia cầm bùng phát mạnh,  thì lúc đó sẽ càng khó khăn để dập  tắt và ngăn ngừa dịch bệnh. 

          Quốc Chiến