Với việc chọn Tướng David Petraeus, "kiến trúc sư" chiến dịch của Mỹ tại Afghanistan, làm Tổng tư lệnh các lực lượng của Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO tại Afghanistan thay Tướng Stanley McChrystal vừa từ chức, Tổng thống Mỹ Barack Obama muốn cho thấy, chiến lược của ông về Afghanistan sẽ không thay đổi thậm chí trong bối cảnh theo giới phân tích là có những dấu hiệu đáng ngại cho thấy chiến lược của ông có nguy cơ thất bại.

Tướng David Petraeus

Tổng thống Obama đã nói rõ rằng, quyết định của ông đánh dấu sự thay đổi về nhân sự, không phải thay đổi về chính sách. Tướng Petraeus sẽ đảm nhận chức vụ này với sự hiểu biết về chính trị của mình. Nhưng ông kế thừa một sứ mệnh đầy rủi ro cho Mỹ và cho cả chính ông. Một quan chức thuộc Trung tâm An ninh nước Mỹ nói rằng, Tướng Petraeus có được lòng tin của bất kỳ vị chỉ huy nào trong quân đội, nhưng ông cũng sẽ phải đáp ứng những kỳ vọng mà người ta trông đợi ở ông.

Việc chỉ định Tướng Petraeus thay ông McChrystal hứa hẹn Tổng thống Obama sẽ có một cuộc chuyển giao quyền lực suôn sẻ vị trí "đứng mũi chịu sào" ở Afghanistan. Là người đứng đầu Bộ chỉ huy trung tâm Mỹ, Tướng Petraeus có liên quan chặt chẽ tới việc định hình chiến lược của Mỹ tại Afghanistan.

Mặc dù ông Petraeus là nhân vật nổi bật trong quân đội và tại Washington nhờ vai trò của ông trong cuộc chiến tranh tại Iraq, nhưng nhiệm vụ tại Afghanistan là rất khó khăn và chẳng còn nhiều thời gian. Tổng thống Obama đã cam kết rút dần quân Mỹ về nước bắt đầu vào tháng 7/2011. Ông Petraeus đã có khoảng 9 tháng để chứng tỏ sự tiến bộ trong cuộc chiến tại Iraq. Tại Afghanistan, thời hạn của ông ngắn hơn bởi Nhà Trắng có kế hoạch đánh giá cuộc chiến vào tháng 12 tới. Do vậy, Tướng Petraeus sẽ chịu áp lực buộc phải chứng tỏ tiến bộ đạt được một cách nhanh chóng trong bối cảnh con số thương vong tại Afghanistan ngày càng tăng và Quốc hội Mỹ lo ngại về khả năng Mỹ sa lầy trong cuộc chiến chống Taliban một cách vô ích.

Ông Petraeus sẽ phải nhanh chóng ra quyết định quan trọng liệu có tiến hành các chiến dịch quy mô hơn quanh Kandahar – thành trì của Taliban hay không. Tổng thống Obama cũng hy vọng rằng, với kỹ năng và kinh nghiệm chính trị, ông Petraeus sẽ giúp hàn gắn quan hệ với các đối tác dân sự của quân đội trong Bộ Ngoại giao và Nhà Trắng, vốn trở nên xấu nghiêm trọng dưới thời ông McChrystal. Theo các nhà phân tích, Tướng Petraeus sẽ phải quyết định tiến độ đào tạo lực lượng an ninh Afghanistan – lực lượng đóng vai trò quan trọng khi liên quân rút khỏi nước này, cân nhắc nhu cầu mở rộng nhanh chóng lực lượng Afghanistan trong khi vừa đảm bảo tính chiến đấu của lực lượng quân đội và cảnh sát nước này – một vấn đề lúc đầu từng phá hủy nỗ lực của Mỹ tại Iraq.

Trong quá trình soạn thảo chiến lược sửa đổi, Tướng Petraeus đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bớt mục tiêu của Mỹ tại Afghanistan, khi ông chọn cái mà các nhà bình luận gọi là "một Afghanistan đủ mạnh" thay cho ý tưởng "kiến thiết đất nước Afghanistan".

Tuy nhiên, ngay cả khi đã giảm bớt các mục tiêu cho cuộc chiến Afghanistan, sự kiên nhẫn của công chúng đối với cuộc chiến đã bước sang năm thứ 9 này dường như đang cạn dần ở cả hai bờ Đại Tây Dương.

Anh Bằng