Trong sản xuất lúa, vấn đề được ngành chức năng và nông dân quan tâm nhất là làm sao hạ được giá thành sản xuất, nâng cao chất lượng lúa hàng hoá để tăng lợi nhuận cho nông dân; đặc biệt là phòng chống được dịch hại rầy nâu.

Mô hình “Liên kết 4 nhà” được thực hiện trên tổng diện tích hơn 3,3 ha, với các giống lúa được đưa vào sản xuất là OM 4900, TNĐB 100 và OM 2627

Thực hiện vấn đề này, trong vụ lúa Đông Xuân năm 2009 – 2010, Chi cục BVTV tỉnh Vĩnh Long đã phối hợp với Công ty cổ phần BVTV An Giang xây dựng thành công mô hình “Liên kết 4 nhà”, tạo ra lúa hàng hoá chất lượng cao.

Mô hình “Liên kết 4 nhà” được thực hiện trên tổng diện tích hơn 3,3 ha, với các giống lúa được đưa vào sản xuất là OM 4900, TNĐB 100 và OM 2627. 58 hộ nông dân tham gia mô hình này đều áp dụng các biện pháp kỹ thuật như: làm đất kỹ trước khi gieo sạ, sử dụng giống tốt, gieo sạ hàng đồng loạt vào thời điểm né rầy, bón phân đạm theo bảng so màu lá, cân đối lượng phân bón kết hợp sử dụng thuốc BVTV theo phương pháp 4 đúng, an toàn và hiệu quả; áp dụng quy trình canh tác theo chương trình "3 giảm 3 tăng" kết hợp tiết kiệm nước, phòng trừ dịch hại IPM.

Điểm nổi bật là khi tham gia mô hình này, nông dân sẽ đoàn kết trong sản xuất, cùng nhau bàn bạc để thống nhất phương án sản xuất đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Để mô hình sản xuất đạt hiệu quả cao, hàng tuần, cán bộ kỹ thuật cùng nông dân trao đổi quy trình canh tác dựa trên cơ sở ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp IPM và phương pháp “3 giảm, 3 tăng”. Các cuộc trao đổi, tập huấn, hội thảo được thực hiện tại đồng ruộng, giúp nông dân có sự so sánh thực tế. Từ đó, những thắc mắc, lo ngại của nông dân khi chuyển đổi tập quán canh tác truyền thống sang phương pháp sản xuất mới dần dần được giải toả; bà con an tâm làm theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật.

Kết quả, mô hình đạt năng suất bình quân 7,5 tấn/ha, cá biệt có những hộ đạt đến 8 tấn/ha, cao nhất từ trước tới nay. Chi phí sản xuất giảm bình quân 350.000 – 500.000 đồng/ha. Lợi nhuận bình quân đạt 23,5 triệu/ha. Đặc biệt là hạn chế được dịch hại và sâu bệnh tấn công, nhất là bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá.

Mô hình liên kết 4 nhà trong sản xuất lúa đã góp phần giúp nông dân Vĩnh Long nâng cao nhận thức; xoá bỏ tập quán sản xuất lạc hậu, tự phát, phân tán riêng lẻ; hướng nông dân làm quen với loại hình kinh tế tập thể vì lợi ích chung. Đặc biệt, nó đã tạo được sự đoàn kết gắn bó nhau trong lao động sản xuất; trong đó nhà nước, nhà khoa học làm nhịp cầu nối gắn kết nông dân cùng tham gia phát triển nền nông nghiệp sạch, bền vững.

Lê Hải