Ngành đánh bắt thủy sản đã ra đời tại Nhật cách đây rất lâu, trên 2.000 năm. Qua nhiều thế kỉ, giới ngư phủ hiểu rất rõ đặc tính của từng loại cá, từ đó phát triển những cách đánh bắt phù hợp, mang lại hiệu quả cao.

Một chuyến đánh bắt cá trên biển

Cách câu cá ngừ trên biển đặc biệt hiệu quả đối với các loại cá ngừ có kích thước trung bình và nhỏ. Điểm đặc biệt của phương thức đánh bắt này là lưỡi câu không có ngạnh. Ngư dân sử dụng những luồng cá sống làm mồi nhử để hấp dẫn bầy cá ngừ, hoặc họ sẽ thả mồi sống từ trên boong thuyền xuống biển.

Các ngừ là loài cá ăn tạp nên chúng rất dễ dàng cắn câu trong lúc say sưa đớp mồi

Các ngừ là loài cá ăn tạp nên chúng rất dễ dàng cắn câu trong lúc say sưa đớp mồi. Vì sử dụng lưỡi câu không có ngạnh nên cách đánh bắt cá truyền thống này không làm cho cá bị tổn thương nhiều.

Tỉnh Yamaguchi là vùng đất có nhiều sông ngòi, khe suối. Lợi thế nguồn nước dồi dào đã mang lại cho Yamaguchi nhiều loài thủy sản nước ngọt, trong đó nổi tiếng nhất là cá ayu – một loại cá nhỏ sống ở sông. Cá ayu còn được gọi là cá ngọt vì thịt của chúng có vị rất ngọt.

Cá ayu còn được gọi là cá ngọt

Chài lưới là cách đánh bắt cá ayu rất hiệu quả. Đầu tiên, người ta dùng nhành cây làm thành đường chắn ngang dòng sông nước nông, sau đó phục kích chờ cá ayu. Bắt cá ayu bằng lưới là một trong những cách đánh cá truyền thống có lịch sử lâu đời. Với cách này, người ta có thể bắt được rất nhiều cá cùng một lúc.

Tuy có kích thước khiêm tốn nhưng cá ayu rất khỏe. Nó được xem là cá hồi sông của Nhật Bản. Tuổi thọ của loài cá ayu kéo dài chỉ một năm nên nó còn có một cái tên khác là “nengyo”, tức cá một năm.

Cá ayu tươi ướp muối nướng

Người dân vùng biển Ariake thuộc tỉnh Saga, tọa lạc ở phía Tây Bắc đảo Kyushu, có một cách đánh bắt cá rất độc đáo. Nó bắt nguồn từ vị thế tự nhiên không thuận tiện.

Vùng biển Ariake có rất nhiều cá nác bùn hay còn gọi là cá thòi lòi. Cá thòi lòi sống trong môi trường nước lợ, nó đào hang trong bùn. Loài cá này được xem là sản vật của vùng rừng ngập mặn.

Cá thòi lòi được xem là sản vật của vùng rừng ngập mặn

Cá thòi lòi nướng là món ăn rất được người dân Nhật Bản ưa thích từ bao đời nay. Thịt cá ngọt thơm và mềm mại. Chúng thường được xâu lại thành chuỗi trên que tre để bán ngoài chợ.

Để bắt được cá thòi lòi, người dân vùng biển Ariake sử dụng cách đánh bắt truyền thống được lưu truyền qua nhiều thế kỉ. Đó là một dụng cụ đặc biệt, được làm từ miếng ván mỏng có tên gọi Gatasuki. Ngoài ra, không thể thiếu phần lưỡi câu chuyên dụng có 5 mấu sắc nhọn.

Tấm ván gatasuki giúp người câu cá thòi lòi có thể di chuyển nhanh và dễ dàng trên mặt bùn. Họ đặt một đầu gối trên vị trí cố định của gatasuki trong khi dùng chân còn lại chống xuống mặt bùn đẩy người về phía trước.

Câu cá thòi lòi không cần dùng mồi câu. Khi xác định vị trí của cá, người câu chỉ việc quăng dây bằng động tác thuần thục, lưỡi câu 5 mấu sẽ cuốn chặt lấy con cá. Bắt cá bằng cách này khá đơn giản nhưng đối với những ai chưa quen thì không dễ chút nào vì nó đòi hỏi phải có kỹ thuật. Với phương pháp câu này, cá thường bị tổn thương trên cơ thể nhưng đây là cách đánh bắt truyền thống hiệu quả. Hiện nó vẫn được áp dụng tại nhiều nơi ở Nhật.

Thanh Tâm