Tại sao người Bồ Đào Nha không yêu một bức tranh hoàn chỉnh, mà lại thích cắt nó ra thành nhiều mảnh vuông azulejos, rồi xếp chúng lại với nhau?

Vừa đặt chân đến Lisbon (thủ đô của Bồ Đào Nha), tôi đã chú ý đến những bức tranh được ghép thành từ những miếng gốm hình vuông. Sau đó, qua các thành phố khác như Sintra, Porto, Madeira, … dù đứng ở đâu, tôi cũng thấy những bức tranh tinh tế đủ mọi họa tiết được gọi là azulejos ấy (có nghĩa là những hòn đá được mài bóng).

Azulejos ở nhà ga

Azulejos có mặt ở mọi nơi, trong quán ăn; trong nhà thờ; mặt tiền, ban công, cửa sổ những ngôi nhà; trang trí cho ga xe lửa, ga tàu điện ngầm; ghế đá công viên… Các mảnh gốm vuông ấy thường ghép thành những bức tranh hoa, hình các vị thần, hình phong cảnh đất nước, hình những nhân vật trong truyện cổ tích…, đôi khi còn là các bảng tên đường, các thùng thư, các biển quảng cáo.

Tranh azulejos

Người Bồ Đào Nha có một tình yêu lâu dài với azulejos kể từ khi lần đầu họ sáng tạo ra chúng vào thế kỉ XV và dần biến chúng thành biểu tượng quốc gia, di sản văn hoá của dân tộc. Qua năm tháng, những mảnh gốm đơn sơ màu xanh và trắng ban đầu đã dần phát triển với nhiều màu sắc, nội dung tinh tế và đa dạng hơn, thời gian sử dụng lâu hơn.

Azulejos không còn chỉ là những bức tranh nghệ thuật, nó còn là những câu chuyện về Bồ Đào Nha được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Hơn tất cả, azulejos đã trở thành báu vật vô giá của quốc gia này.

Bảng tên đường cũng làm bằng azulejos

Tour azulejos ở thủ đô Lisbon thường bắt đầu từ Bảo tàng quốc gia Azulejos, sau đó lang thang trong thành phố ngắm các loại hình nghệ thuật azulejos. Tour azulejos kết thúc tại các cửa hàng bán đồ lưu niệm, nơi bạn có thể mua azulejos về nhà làm quà.

Chú gà trống Barcelos

Nét đặc biệt trong các tác phẩm azulejos là hình ảnh chú gà trống Barcelos. Sự nổi tiếng của chú gà trống màu mè này đến từ một truyền thuyết xa xưa. Đó là câu chuyện kể về một nhân vật hành hương đến Barcelos và vô tình bị buộc tội là kẻ giết người. Dù ông có thanh minh thể nào cũng chẳng ai tin. Trước lúc hành hình, ông được cho nói lời ước cuối cùng. Trong nỗi thất vọng, ông chỉ vào con gà đã được nấu chín trên bàn tiệc để hầu viên quan tòa và nói: “Nếu tôi vô tội, con gà kia có thể gáy.” Kì diệu thay, con gà trống sống lại, vị quan tòa mất bữa ăn, người hành hương được tha tội. Giờ đây, con gà Barcelos làm từ azulejos được bán ở khắp mọi nơi, có hình ảnh tràn ngập trên trên áo sơmi, móc khóa, khăn tắm, tranh ảnh… và luôn tìm được một chỗ trong hành lý của du khách trước khi chia tay Bồ Đào Nha.

Con gà Barcelos được bán ở khắp mọi nơi

Azulejos – một vẻ đẹp đến từ cách ghép những chi tiết đa dạng và rời rạc vào một tổng thể. Azulejos – một vẻ đẹp đến từ việc biết hoà mình vào cái chung của cộng đồng mà vẫn riêng biệt và nổi bật chi tiết đặc sắc của cá nhân. Azulejos – một vẻ đẹp khiến tôi phải mang những mảnh gốm rời rạc từ Bồ Đào Nha về nhà và nghiền ngẫm…

Theo PNO