Những điểm sáng

District 9 được nhìn nhận là một trong những phim khoa học giả tưởng xuất sắc nhất vài năm gần đây. Phim kể về một số sinh vật ngoài hành tinh tình cờ lạc đến trái đất rồi bị cảnh sát và chính quyền ngược đãi. Và khi kế hoạch bố trí họ vào một nơi ở mới được thực hiện, bạo lực đã nổ ra.

Với cốt truyện thông minh và những pha hành động kỹ xảo tốt, bộ phim có kinh phí 30 triệu USD và phát hành từ tháng 8 đến nay thu về hơn 130 triệu USD. Đây là chiến thắng đáng kể dù là phim đầu tay của một đạo diễn hầu như không mấy ai biết trước đó (Neil Blomkamp), do một công ty ngoài Hollywood hỗ trợ sản xuất với kinh phí không đáng kể nếu so với các phim khoa học giả tưởng khác ra lò trong năm nay.

Hoàn tất từ giữa năm ngoái, song The hurt locker của nữ đạo diễn Kathryn Bigelow phải mất gần một năm sau mới được công chiếu rộng rãi tại Mỹ và nhận được ba đề cử cho giải Quả cầu vàng. Phim được coi là một kiệt tác về chiến tranh, đến nay đã giành 26 giải thưởng ở nhiều liên hoan phim trên thế giới, khiến người ta phải giật mình vì một tài năng lớn như Bigelow bị bỏ quên trong thời gian dài.

Với The hurt locker, người ta nhớ Bigelow không chỉ là vợ cũ của James Cameron. Ảnh: Silive.com

Bộ phim độc lập tình cảm – hài (500) Days of summer cũng được khen ngợi hết lời. Từ khi khởi chiếu hồi cuối tháng 7 đến nay, chỉ tính riêng tại Mỹ, phim đã thu về hơn 32 triệu USD, trong khi chỉ tốn 7 triệu USD kinh phí sản xuất. Phim được dựng khéo léo, soundtrack hay, với cốt truyện lãng mạn mà không “rẻ tiền”.

Francis Ford Coppola, người sáng tạo công thức hái ra tiền cho Hollywood qua Bố già, năm nay cũng tìm về nguồn gốc độc lập của mình. Bộ phim Tetro của ông được thực hiện ở nơi cách xa Hollywood hàng nghìn dặm, nói về hành trình đầy bí ẩn của một thanh niên trẻ tìm kiếm người anh trai dưới cái bóng méo mó ông bố nổi tiếng. Coppola nhìn nhận đây là tác phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân và là phim "đẹp nhất" ông từng thực hiện.

Độc lập… tương đối

Những phim như District 9 khiến người ta phải xem lại định nghĩa về phim độc lập. Theo định nghĩa mang tính kĩ thuật của người Mỹ, một phim được coi là độc lập nếu không quá 50% kinh phí nhận được từ một trong những studio lớn của Hollywood, gồm Universal Studios, 20th Century Fox, Walt Disney/Touchstone Pictures, Columbia Pictures, Paramount Pictures và Warner Bros. Pictures. Vốn sản xuất District 9 được hỗ trợ hoàn toàn từ công ty QED International, nên nó là phim độc lập.

Một số bộ phim được công ty con của các studio lớn bỏ vốn sản xuất, và nếu số tiền này không quá 50% kinh phí làm phim thì vẫn được coi là độc lập, cho dù về thực chất, dự án có thể do chính studio lớn thực hiện.

Một hình thức phim độc lập khác ra đời từ sự liên kết giữa các studio lớn với những công ty sản xuất và studio độc lập, cũng với tỉ lệ không quá 50%.

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng phim phải được cá nhân (nhà tài trợ phi lợi nhuận hoặc chính các nhà làm phim) bỏ vốn thực hiện mới là phim độc lập. Những cách hiểu khác nhau khiến việc xác định thế nào là phim độc lập khá nhập nhằng.

Khác với những bộ phim sặc mùi thương mại mà các studio lớn ở Hollywood cho ra lò mỗi năm, phim độc lập trước đây ít bị nhà sản xuất o ép phải câu khách, nên đầu tư chiều sâu nghệ thuật hơn và thể hiện dấu ấn tác giả đậm nét, thường được giới phê bình đánh giá cao. Song, khâu tiếp thị và quảng bá hạn chế do kinh phí quá thấp khiến phim độc lập khó đến với khán giả. Chẳng hạn, đạo diễn nổi tiếng Terry Gilliam (Brazil, Twelve Monkeys) phải rất vất vả tìm nhà phát hành cho bộ phim mới nhất của ông, The imaginarium of doctor Parnassus, dù đây là tác phẩm cuối cùng có sự xuất hiện của ngôi sao vừa tắt Heath Ledger.