Sau khi tổng thống Kurmanbek Bakiyev bị lật đổ, Chính phủ lâm thời Kyzykistan do cựu ngoại trưởng Roza Otunbayeva lên nắm quyền cam kết ổn định tình hình chính trị đất nước để tiến tới cuộc bầu cử tổng thống là ưu tiên hàng đầu. Một trong những bước chuẩn bị cho kế họach này là việc tìm cách sửa đổi Hiến pháp trước khi tổ chức bầu tổng thống.

Cựu ngoại trưởng Roza Otunbayeva lên nắm quyền tại Kyzykistan

Ngày 22/4, Chính phủ lâm thời Kyzykistan thông báo sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về Hiến pháp sửa đổi trước khi bầu cử quốc hội và tổng thống.

Thông báo trên được Phó Thủ tướng lâm thời Kyzykistan, ông Omurbek Tekebaev đưa ra tại thủ đô Biskek. Ông cho biết, vấn đề sửa đổi Hiến pháp sẽ được đưa ra để dân chúng quyết định. Thời điểm tiến hành trưng cầu ý dân về vấn đề này là vào ngày 27/6 tới. Bầu cử quốc hội sẽ diễn ra vào ngày 10/10.

Ông Tekebaev cũng nói thêm, ngày bầu cử tổng thống chưa được quyết định, nhưng có khả năng sẽ được tiến hành đồng thời với cuộc bầu cử quốc hội. Chính phủ lâm thời Kyzykistan dự định công bố dự thảo Hiến pháp mới vào ngày 25/4 để toàn dân thảo luận.

Sau khi lật đổ Tổng thống Kurmanbek Bakiev và lên nắm quyền tại Kyzykistan vào đầu tháng 4 này, Chính phủ lâm thời do bà Roza Otunbaeva đứng đầu cam kết trong vòng 3 tháng sẽ tiến hành sửa đổi Hiến pháp và tổ chức trưng cầu ý dân về Hiến pháp mới nhằm chuyển Kyzykistan từ nước Cộng hòa tổng thống thành Cộng hòa nghị viện, đồng thời trong vòng 6 tháng sẽ tổ chức bầu cử quốc hội và tổng thống mới.

Theo Phó Thủ tướng lâm thời Tekebaev, Hiến pháp mới cân bằng quyền lực giữa Nhà nước và hệ thống chính trị nhằm tránh tập trung quyền lực vào tay một người. Tổng thống sẽ không được hưởng bất kỳ quyền miễn trừ nào và gia đình tổng thống sẽ không được hưởng trợ cấp từ Nhà nước như hiện nay. Hiến pháp mới cũng không cho phép bất kỳ đảng nào giữ hơn 50 ghế trong Quốc hội 90 ghế của Tekebaev. Quốc hội vừa giải tán do đảng Ak-Zhol cầm quyền của Tổng thống bị lật đổ Kurmanbek Bakiev chiếm ưu thế.

Trước đó, ngày 21/4, phát biểu trước báo giới tại thủ đô Minsk của Bêlarút, ông Bakiev không thừa nhận việc ông đã ký vào đơn từ chức và khẳng định hiện ông vẫn là tổng thống hợp pháp của đất nước Trung Á này. Đồng thời, ông cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế không công nhận Chính phủ lâm thời do bà Roza Otunbayeva đứng đầu.

Tổng thống bị lật đổ Bakiev cho rằng, không có bất cứ lực lượng nào có thể buộc ông phải từ chức, bởi vì ông là tổng thống được bầu hợp pháp và được cộng đồng quốc tế thừa nhận. Ông Bakiev cũng gửi lời chia buồn tới các gia đình của 80 người thiệt mạng và 1.600 người trong các vụ bạo động vừa qua và cam kết "sẽ làm tất cả để đưa đất nước Kyzykistan trở lại khuôn khổ Hiến pháp".

Trong khi đó, bà Otunbaeva cho rằng, ông Bakiev phải được dẫn độ về Kyzykistan để xét xử, nếu không Chính phủ lâm thời Kyzykistan sẽ đề nghị Tổ chức Cảnh sát Quốc tế (Interpol) can thiệp.

Diễn biến chính trị những ngày qua tại Kyzykistan hết sức phức tạp; các cuộc bạo động vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt khi cuộc xung đột mang tính sắc tộc ở làng Mayevka ngoại ô thủ đô Bishkek vào ngày 18/4 đã làm 5 người chết và hàng chục người bị thương. Bà Otunbaeva cảnh báo theo luật pháp, cảnh sát sẽ được quyền sử dụng những biện pháp mạnh, như bắn thẳng vào những kẻ tấn công có vũ trang chống lại dân thường, nhà cửa, tài sản của người dân và quân đội.

Tình hình trên cho thấy, hy vọng về cuộc trưng cầu dân ý để sửa đổi Hiến pháp mà Chính phủ lâm thời Kyzykistan kỳ vọng đạt kết quả vẫn chưa chắc chắn.

THVL